Weryfikacja stanowisk wpisanych do rejestru zabytków w województwie podkarpackim – 2023
Projekt zakłada weryfikację stanowisk archeologicznych wpisanych do rejestru zabytków w województwie podkarpackim, dla których obecnie posiadane dane nie są wystarczające, aby zapewnić im pełną ochronę konserwatorską.
Po konsultacjach z odpowiednimi oddziałami Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków wytypowano 8 najbardziej problematycznych stanowisk z terenu całego województwa. Należą do nich: Munina, stan. 1, pow. jarosławski (AZP 104-83/1), Wiązownica, stan. 1, pow. jarosławski (AZP 102-83/4), Mrukowa, stan. 1, pow. jasielski (AZP 113-71/1), Zarzecze, stan. 4, pow. jasielski (AZP 111-71/104), Bachlawa, stan. 1, pow. leski (AZP 116-79/77), Rajskie, stan. 1, pow. leski (AZP: niezaewidencjonowane), Zwierzyń, stan. 1, pow. leski (AZP 116-80/25) oraz Bachów, stan. 1, pow. przemyski (AZP 108-81/1). Są to stanowiska dla których brak załącznika graficznego do wpisu do rejestru, granice ochrony niewłaściwie zaznaczono, informacje w treści nie są spójne z załącznikiem lub też stanowisko zostało wpisane do rejestru bez wystarczających przesłanek dotyczących funkcji i chronologii.
Stanowiska zostaną zweryfikowane w dwóch etapach: gabinetowym oraz terenowym (przy użyciu głównie metod nieinwazyjnych). W pierwszej kolejności zostanie wykonana analiza wyników wcześniejszych badań, danych ALS, zdjęć lotniczych i satelitarnych (również archiwalnych) oraz map historycznych. Następnie stanowiska będą weryfikowane w terenie poprzez prospekcje z identyfikacją istotnych elementów wytypowanych na etapie gabinetowym, podczas których zostanie wykonana dokumentacja fotograficzna oraz zapis ścieżki przejść. W przypadku stanowiska Wiązowna 1 w celu potwierdzenia charakteru stanowiska zostanie wykonany profil elektrooporowy na długości 30 m. Wątpliwie określona jest również funkcja stanowiska Bachlawa 1, gdzie niewidoczne w terenie są elementy charakterystyczne dla grodzisk. W tym przypadku podjęto decyzję o przeprowadzeniu badań geomagnetycznych na terenie ok. 1,5 ha. Ze względu na silnie przekształcony teren stanowiska Rajskie 1 w celu uszczegółowienia charakteru stanowiska zdecydowano się przeprowadzić badania sondażowe w niewielkim zakresie (1 ar).
Zwieńczeniem realizacji zadania będzie raport wraz z odpowiednimi elementami składowymi (sprawozdania z badań, załączniki graficzne, wyniki kwerendy, opracowanie wyników badań, pliki źródłowe). Dokumentacja dla stanowisk zostanie wykonana zgodnie ze standardami badań archeologicznych, stanowiącymi załącznik do Wytycznych Generalnego Konserwatora Zabytków z dnia 20.01.2020 r. W raporcie końcowym ujęte zostaną wnioski konserwatorskie i postulowane wytyczne odnośnie dalszej ochrony. W rezultacie wykonanych prac powstanie kompleksowo opracowana dokumentacja niezbędna do zmiany i aktualizacji wpisów do rejestru zabytków.
